Tijdens een persconferentie liet minister-president Rutte regelmatig blijken flink te worstelen met de huidige situatie in Nederland tijdens deze Corona-pandemie. Een deel van zijn worsteling is dat de gezondheid van ons als burgers maar ook van de maatschappij, nu vóór persoonlijke vrijheid en zelfs de economie gaan. Maar wij denken ook dat zijn worsteling te maken heeft met de misvatting van veel mensen dat een onzekere situatie planmatig en met alle benodigde voorkennis aan te pakken is. “Met 50% van de kennis moeten we 100% van de besluiten nemen”, zei hij zelf tijdens een eerdere conferentie.
Vanuit ons perspectief is dit een hele normale gang van zaken. Wij gaan er namelijk vanuit dat de toekomst lastig (en steeds moeilijker) planmatig te beheersen is. Dat je deze situatie ook juist moet zien als een emergente practice. Een situatie met een hier en nu waarbij je elke keer een stap 1 zet dat binnen je vermogen ligt en vanuit het grootst mogelijk vakmanschap is ingeschat. Dan het effect van die stap opnieuw bekijken en weer een nieuwe stap 1 nemen. Na stap 1 komt stap 1.
Kijk bijvoorbeeld naar de zoektocht naar de perfecte Corona-app. Er is met man en macht, met experts en techneuten, koortsachtig aan verschillende eerste apps gewerkt. De app moet natuurlijk aan heel veel eisen voldoen: functioneel, waterdicht, privacy-safe, vrijwillig, technisch perfect… Dat is onvoldoende gelukt, en dus begint men weer opnieuw met andere experts en andere disciplines. Veel slimmer was geweest om de app te nemen die het dichtst in de buurt kwam bij de specificaties, en dan daarmee direct te starten. Gewoon, in één stad of misschien zelfs één buurt. Alle resultaten, zowel positief als negatief, geven input voor aanpassingen die het product verder verbeteren. Dan hadden we nu alweer een week of wat ervaring kunnen toevoegen aan een halffabrikaat app. Die ervaring gaat het grootste verschil maken. Niet een paar weken verder doordenken.
Het is wat ons betreft helemaal geen technologisch probleem. Het is een probleem van een overheid die denkt een zekerheid te kunnen (en moeten) garanderen en een maatschappij die alles dat minder dan zeker is niet wil accepteren. Een ernstig gebrek aan kennis op alle fronten en een onderschatting van de waarde van ‘gaandeweg met elkaar leren’.
Seth Godin gaf ooit een prachtige quote in deze sfeer: ‘Als je je niet schaamt voor de eerste versie van je product, dan heb je te laat gelanceerd’ Dus gáán met die geit wat ons betreft. Experimenteer, improviseer, maakt fouten en maak het product sterker.
Dat kan namelijk echt alleen maar ‘samen’!
Illustratie app: Volkskrant
Eens dat de beste manier van vooruitgang is een stap zetten. De vraag is wel of dat met een “lekke app” moet. Wat is het probleem wat je wilt oplossen? Andere technologieën? of wellicht andere (niet tech) manieren om dit te testen?
Een lekke app moet je gewoon gaan dichten. Gaandeweg ook gewoon verbeteren en opschalen als het good enough is. Je kan evt. testen met fictieve gegevens. Als er maar gestart wordt! De ervaringen zsm toevoegen aan de theorie. Die stap wordt vaak niet aangedurft of als noodzakelijke mogelijkheid gezien.
Mooi artikel. Komt het alleen door de overheidsinstellingen of ook door politieke behoefte aan (niet bestaande) volledige controle?
Het is een combinatie denk ik Alexander. Mensen hebben de afgelopen decennia veel waarde gehecht aan plannen en vooruitzichten zonder zich goed te realiseren dat de wereld steeds sneller is gaan veranderen. Plannen werkten prima, maar nu veel minder. Improviseren en experimenteren moet hoger op de agenda komen te staan en vreten aan het bestaan en het nut van plannen. Daar zijn de denkers, de theoretici en de filosofen minder blij mee, maar de doeners juist weer wel. Betekent overigens niet dat denkers, theoretici en filosofen geen plek meer hebben maar hebben een ander vitaal plateau gekregen.